Maqolada sudning jinoyat ishlari doirasida isbot qilish subyektlaridan biri sifatidagi maqomi va ahamiyati, mazkur masala bo‘yicha xorijiy tajriba, qonun normalarining tahlili va olimlarning fikrlari tahlil qilingan. Jumladan, qonun ijodkorida ham, ilmiy doira vakillari orasida ham sudning isbot qilish subyekti hisoblanishi yoki hisoblanmasligi, agar hisoblansa, unga isbot qilish jarayonida qanday vazifa bajarishi lozimligi masalasida yakdil fikr mavjud emas. Bu masalada xalqaro tajriba ham turlicha. Jumladan, MDHga aʼzo davlatlar orasida birgina Qozog‘iston qonunchiligiga ko‘ra, sudlar isbot qilish subyekti maqomiga ega emas. Qirg‘iziston, Rossiya Federatsiyasi va Belorussiyada esa, aksincha. Sudning isbot qilish subyekti sifatidagi maqomining ijobiy va salbiy jihatlari mavjud. Xususan, sudni isbot qilish subyekti maqomidan mahrum qilish va uni faqatgina arbitr yoki kuzatuvchi maqomida qoldirish ish bo‘yicha haqiqatni aniqlashga yordam bermaydi. Аyniqsa, taraflar o‘z vazifasini bajarishda passiv pozitsiyani egallagan taqdirda, bu holat shaxsning odil sudlovga bo‘lgan huquqlari cheklanishiga sabab bo‘lishi mumkin. Keltirilgan tahlillar asosida sudning jinoyat ishlari bo‘yicha isbot qilish maqomini aniqlashtirish va qonunchilikni takomillashtirish bo‘yicha asoslantirilgan takliflar berilgan.